مرکب چاپ

مرکب چاپ چیست؟

مرکب جز اصلی در هر نوع چاپ است. مرکب چاپ ترکیبی از رنگدانه ها درون یک سیال است که بسته به نوع ساخت و روش چاپ ساختار و ماهیت متفاوتی دارد، برخی از مرکب ها خمیری، غلیظ یا پودری هستند.

مرکب چاپ (یا جوهر چاپ) یک محصول رنگدانه مخصوص است که برای ایجاد طرح ها و کتیبه ها بر روی سطح چاپی انواع مواد استفاده می شود. مرکب چاپ چگالی های مختلفی دارد و وزن مخصوص انواع مرکب چاپ می تواند متغییر باشد. مرکب چاپ باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد زیرا دوام تصویر نهایی به این بستگی دارد.

تاریخچه مرکب چاپ

تاریخچه اولین مرکب های چاپ حتی به قبل از میلاد مسیح بر می گردد و مانند بسیاری از مسائل در صنعت چاپ در چین آغاز شده است. در حدود ۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در کشور چین با استفاده از صمغ گیاه و چسب حیوانی برای حل کردن ئوئه های چراغ برای رنگ استفاده می کردند که در واقع این نوع مرکب ها، مرکب آبی بودند اما گوتنبرگ با تغییر در ساختار مرکب و نامناسب دانستن مرکب چاپ آبی برای چاپ (به ویژه روی فلزات) از ترکیب مواد طبیعی تخم کتان، رزین، دوده و صابون به صورت جوشیده استفاده نمود.

انواع مرکب چاپ

حال بهتر است به شرح انواع مرکب چاپ بپردازیم تا براساس اطلاعاتی که به دست خواهیم آورد در هنگام انتخاب مرکب چاپ مخصوص برنامه مورد نظر خود، انتخاب صحیحی داشته باشیم:

انواع مرکب چاپ

مرکب های چاپ براساس نوع چاپی که استفاده می شوند می تواند ساختار متفاوتی داشته باشد.

• مرکب چاپ سیلک
• مرکب چاپ تامپو
• مرکب چاپ افست
• مرکب تراوشی
• مرکب فلوئورسنت
• مرکب لیتوگرافیک
• مرکب مغناطیسی
• مرکب هیت سیت

مرکب ها براساس ساختاری که دارند می تواند برای چاپ روی جسم به خصوصی مناسب باشند

• چاپ روی شیشه
• چاپ روی قوطی پلاستیکی
• چاپ روی قطعات الکترونیکی
• چاپ روی اسباب بازی
• چاپ روی تجهیزات پزشکی
• چاپ روی قوطی پلاستیکی
• چاپ روی کارتن پلاست
• چاپ روی لوازم آرایشی
• چاپ روی شیشه عطر

۱.    بر اساس برنامه های مختلف:

• جوهرهای چاپ فلکسوگرافی (مایع، با ویسکوزیته کم و روان): این مرکب چاپ به صورت غلیظ عرضه می شود که از ته نشین شدن رنگدانه جلوگیری کند و قبل از فرآیند چاپ با حلال مخصوص به قوام مورد نظر رقیق می شوند. همچنین پایه رنگ می تواند الکل یا آب باشد.
• جوهر برای چاپ افست (ویسکوز، با رنگدانه های جامد و مواد رنگی مایع): ترکیب این مرکب چاپ ممکن است شامل اجزای کمکی نیز باشد.
• جوهر برای چاپ روی صفحه (طراحی شده برای نوع خاصی از چاپ): ویژگی های این نوع مرکب چاپ بسته به سرعت دستگاهی که در آن استفاده می شود متفاوت است. اغلب یک لایه جوهر ضخیم ایجاد می کنند که مقاوم در برابر محو شدن است.
• جوهر برای چاپ پد (افست یا چاپ با افزودن یک خشک کن منحصر به فرد): این نوع مرکب چاپ شفاف است و تراکم نوری بالایی دارد. همچنین مدت زمان خشک شدن آن کمی طولانی تر است.
• جوهرهای چاپ intaglio (می تواند از نظر ترکیب و هدف متفاوت باشد): این مرکب چاپ انواع  مختلفی از جمله A، B، P و W  دارد که در چاپ استفاده می شوند و نوع X برای ایجاد اثری بر روی بسته بندی استفاده می شود. حاوی موم و رزین های مصنوعی، پایدار و بادوام است.
• جوهرهای inkjet (به عنوان جوهر برای چاپ با فرمت بزرگ استفاده می شود و در دستگاه های خودکار کنترل شده توسط رایانه استفاده می شود): تقریباً برای هر ماده و سطحی از انواع مختلف مناسب است. اغلب ترکیب این مرکب چاپ حاوی رنگدانه نیست، بلکه رنگ های خاصی دارد.
• رنگهای روزنامه (باید با قدرت جذب کاغذ مطابقت داشته باشد و سریع خشک شود): پایه آن روغنی است، بنابراین رنگدانه به راحتی جذب می شود.
• مرکب چاپ برای مهر و مهر (مواد رنگ‌آمیزی خاص که تا حد امکان شبیه جوهر هستند): برای پر کردن مجدد تمبرها و مهرها برای ایجاد اثرگذاری با آنها استفاده می‌شود.

۲.    با توجه به ویژگی های ترکیب:

• تونرها (سایه رنگ ها را تغییر می دهد): از رنگدانه ها، رنگ ها و رزین ها تشکیل شده است. بیشتر سایه ها سیاه هستند.
• رنگ های مغناطیسی (برای ایجاد اثر بر روی چک های بانکی و دستگاه های مغناطیسی استفاده می شود): ترکیب شامل اکسید آهن مغناطیسی است که به عنوان رنگدانه عمل می کند. فرآیند تولید کار بسیار فشرده و پیچیده است.
• رنگ‌های ترموکرومیک (تحت تاثیر دماهای بالا حل می‌شوند یا تغییر رنگ می‌دهند): این مرکب چاپ برای ایجاد محصول، تحت عملیات حرارتی استفاده می‌شود.
• جوهرهای ساخته شده در آب یا نامرئی (روی سطح مواد فقط پس از مرطوب شدن ظاهر می شوند): این مرکب چاپ می تواند رنگ های متفاوتی داشته باشد. خطوط تصویر اغلب با جوهر سیاه دائمی چاپ می شود. به یاد داشته باشید که برای چاپ افست مناسب نیستند.
• رنگ‌های قابل شستشو (برای سیستم‌های نوری، بردهای مدار چاپی، بلیط‌های قرعه‌کشی و غیره): چسبندگی خوبی دارند، اما به راحتی با عمل مکانیکی پاک می‌شوند. حاوی پودر آلومینیوم به شکل رنگدانه رنگ‌آمیز و چسب‌های مبتنی بر لاستیک هستند.

در ادامه به توضیح مرکب های مختلف در روش های چاپی می پردازیم.

مرکب چاپ افست

چاپخانه های بزرگ از جوهرهای خاصی استفاده می کنند که از نظر خواص مشابه جوهر چاپگر جوهر افشان یا تونر لیزری نیستند. این یکی از دلایلی است که کیفیت چاپ تولید شده در تولید افست مدرن چندین مرتبه بالاتر از هر چیزی است که می توانید با استفاده از تجهیزات اداری ساده چاپ کنید.

در چاپ افست از جوهرهای چسبناکی استفاده می شود که حاوی فازهای پراکنده جامد و مایع (رنگدانه ها و بایندرها) و همچنین مواد اضافی هستند. در ادامه نگاهی دقیق‌تر به ویژگی‌ها، هدف و انواع جوهرهای این نوع چاپ خواهیم داشت.

ویژگی های جوهر افست

جوهرهای چاپ افست از یک فاز پراکنده جامد تشکیل شده اند که جزء اصلی رنگ آمیزی است. یک محیط پخش مایع به عنوان یک عنصر اتصال استفاده می شود. این ترکیب لزوماً شامل انواع مواد افزودنی است که برای تنظیم تعادل ویسکوزیته، چسبندگی، زمان تثبیت روی سطح و خشک شدن طراحی شده اند.

رنگدانه ها، اجزای اصلی رنگ آمیزی در جوهرهای چاپ افست هستند. این نوع مرکب چاپ با ویژگی های خاص برای چاپ و استفاده از یک محلول مرطوب کننده استفاده می شود. به همین دلیل، رنگ باید پایداری بیشتری داشته باشد، تغییر رنگ ندهد و حل نشود.

عنصر بایندر در ترکیب رنگ مورد نیاز است، زیرا این عنصری است که رنگدانه های جامد را در یک سیستم جامد ترکیب می کند. بایندر بیشترین نقش را در شکل دادن به خواص نهایی جوهر افست دارد: رفتار چاپ، سرعت خشک شدن، قابلیت چسبیدن به سطح ماده و غیره.

انواع جوهر افست

در چاپ مرسوم است که جوهرهای چاپ افست را با توجه به ویژگی ها و اهداف مختلف تشخیص  و استفاده می کنند:

• بر اساس نوع تجهیزات چاپ:
• برای چاپ از نوع رول (این گونه مرکب چاپ بیشتر به دو نوع بدون خشک کردن  و با خشک کردن تقسیم می شوند).
• برای چاپ ورق.
• با توجه به شاخص های نوری:
• سفید کردن.
• مشکی کردن.
• رنگی کردن.
•  متالیز شده.
• سه گانه (چند نوع رنگ اصلی معمولا استفاده می شود: آبی، مرواریدی، زرد، سیاه) و سایه های غیر سه گانه.
• فلورسنت.
• بر اساس نوع هیدراتاسیون:
• برای چاپ بدون استفاده از مرطوب کننده.
• برای چاپ با مرطوب کننده های مبتنی بر الکل.
• برای چاپ با مرطوب کننده های بدون الکل.
• رنگ های جهانی.
• بر اساس نوع چسباندن به مواد:
• اکسید کننده.
• جاذب.
• قابل پلیمریزاسیون (تحت پخت UV).
• ترکیبی.

مرکب چاپ سیلک

در این بخش به بررسی تعدادی از مرکب های چاپ سیلک می پردازیم.

مرکب چاپ fx/fxpp

مرکب چاپ FX از برند مارابو است و حالت دو جزئی و تک جزئی قابل استفاده است. این مرکب انعطاف پذیری بالای دارد. این رنگ بر روی اجسامی همچون پی وی سی،ABS، SAN قابل استفاده است.

مرکب چاپ Glass Ink GL

مرکب GL برای چاپ روی شیشه مناسب است. باید توجه داشت اگر از این مرکب برای ظروفی که قرار است در ماشین ظرفشویی قرار گیرند. باید به مدت نیم ساعت در دمای ۱۴۰ درجه سانتی گراد در کوره قرار گیرند.

رنگ چاپ MGL

این مرکب نسبت به مدل GL مقاومت و پوشش باالتری دارد. این مرکب دو جزئی و پایه حلال است. همانند مدل GL برای ظروفی که در ماشین ظرفشویی قرار می گیرند نیم ساعت باید در کوره قرار گیرند.

مرکب MSW

این مرکب برای چاپ روی فویل و صفحات کنترل مناسب است زیرا مقاومت و انعطاف بالای دارد و برای چاچ روی اجسام  پلی استر، فویل پی وی سی و  شیشه آکریلیک مناسب است.

همچنین  در ادامه در مورد جوهرهای قابل درمان با اشعه ماوراء بنفش صحبت خواهیم کرد که به طور گسترده در چاپ افست استفاده می شود.

ویسکوزیته مرکب چاپ

ویسکوزیته مرکب چاپ نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این پارامتر را می توان توسط دستگاه های مختلف، از قیف های ساده گرفته تا ویسکومترهای پیچیده، تعیین کرد. روان بودن ماده یکی دیگر از شاخص های مهم کیفیت چاپ است. اندازه گیری جریان رنگ تحت تأثیر جاذبه و گرانش با استفاده از یک صفحه مخصوص انجام می شود که در زاویه ای نسبت به سطح مواد نصب می شود. طول جریان را در یک مکان زمانی مشخص تعیین می کند.

 در سرعت های چاپ بالا، آئروسل جوهر می تواند تولید شود، که اغلب به عنوان گرد و غبار شناخته می شود. قابلیت امولسیون کننده، توانایی آزاد کردن آب اضافی یا محلول مرطوب کننده در حین چاپ است. با این حال، نرخ امولسیون بالا باعث بدتر شدن کیفیت چاپ می شود. جوهرهای چاپ باید در برابر سایش مقاوم باشند زیرا اغلب طرح ها با هیچ چیز اضافی پوشانده نمی شوند. برای جلوگیری از خط و خش، علائم سفید و رگه ها، باید فقط از محصولات با کیفیت و مواد مناسب استفاده کنید.

بوی مرکب چاپ

اگر ماده ای دارای بوی تند باشد، هرگز نباید در فرآیند چاپ بسته بندی (به ویژه برای محصولات غذایی) استفاده شود. برخی از رنگ ها ۲۴ ساعت پس از اعمال بر روی سطحی که قرار است چاپ شود، بوی خود را کاملا از دست می دهند. استفاده از چنین پایه هایی قابل قبول است، اما می توانید محصولات را زودتر از ۴۸ ساعت پس از ساخت این جعبه در ظروف بسته بندی کنید. اگر ماده ای که روی آن چاپ می شود در آینده به طور خاص در معرض حرارت قرار می گیرد، بهتر است از جوهرهایی استفاده کنید که در برابر دمای بالا مقاوم هستند. بنابراین، به عنوان مثال، هنگام بسته بندی محصول، لیبل چاپ شده پخش نمی شود، البته اگر رنگ بتواند حرارت را تحمل کند، طرح مخدوش یا لکه نمی شود. مقاوم بودن در برابر آب، برای مرکب چاپ یکی از مهم ترین الزامات است.

مرکب چاپ دیجیتال برای لیبل و بسته بندی

چاپ دیجیتال یکی دیگر از مهمترین حوضه های استفاده مرکب چاپ در صنعت است. طبقه بندی کامل انواع جوهر دیجیتال بسیار گسترده خواهد بود. بیایید فقط مواردی را در نظر بگیریم که به طور فعال برای ساخت برچسب ها و بسته بندی استفاده می شوند.

برای تولید لیبل و بسته بندی، چهار نوع چاپ دیجیتال به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد: الکترووگرافی تونر خشک (DEP)، الکترووگرافی مایع (LEP)، چاپ جوهر افشان با جوهرهای قابل درمان با UV (UV) و جوهرهای مبتنی بر آب (WB).

مرکب چاپ دیجیتال پرتو الکترونی E.B:

رنگ ها و لاک های EB بسیار نزدیک به اشعه ماوراء بنفش هستند و تقریباً مزایای مشابهی دارند، در عوض یکی از مهمترین معایب را ندارند. آنها از آغازگرهای نوری استفاده نمی کنند، یعنی موادی که باعث واکنش زنجیره ای پلیمریزاسیون پایه رنگ تحت تأثیر تابش UV می شوند. این تفاوت بسیار مهم است، زیرا آغازگرهای نوری ترکیبات کاملاً بی فایده هستند (و این به بیان ملایم است) و استفاده از آنها در تولید بسته بندی اولیه مواد غذایی، حتی بدون تماس مستقیم لایه رنگ با غذا، اختلال ایجاد می کند. پخت پرتو الکترونی همچنین به رنگ اجازه می دهد تا عمل آوری را آغاز کند. با این حال الکترون های آزاد مورد استفاده در این فرآیند هیچ گونه تهدیدی برای سلامت مصرف کننده ایجاد نمی کند.

مرکب چاپ دیجیتال DEP

چاپ الکتروگرافی با تونر خشک (DEP، الکترو عکاسی خشک) یک تکنولوژی کامل است که در زمینه چاپ دیجیتال تجاری جایگاه فوق العاده ای دارد. اما در سال های اخیر علاقه مصرف کنندگان به استفاده از این نوع چاپ دیجیتال کم شده است. شاید یکی از مهمترین دلایل آن معایب خود تونر خشک در این زمینه باشد:

• به دلیل نیاز به پخت تونر، استفاده از مواد چاپی کم ذوب، در درجه اول پلی اتیلن (PE) بسیار دشوار است و فیلم هایی که از آن استفاده می کنند یک ماده بسیار رایج برای برچسب ها و بسته بندی های انعطاف پذیر هستند.
• ذرات تونر نمی توانند بسیار کوچک، کمتر از ۵ تا ۱۰ میکرون باشند، زیرا ذرات بسیار کوچک، ذرات معلق در هوا را تشکیل می دهند که برای سلامتی بسیار خطرناک هستند. ذرات بزرگ کیفیت جزئیات ظریف و صفحه نمایش هایی با خطوط را محدود می کنند. گاهی اوقات این مورد خوب است. اما اگر کاغذ در امتداد لایه جوهر خم شود، ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد و این در مورد بسته بندی مقوایی شرایط دشواری را ایجاد می کند. در نتیجه، حتی زیراکس از جوهر مایع به جای تونر خشک برای تجهیزات فرمت B2 خود استفاده می کند.

مرکب چاپ دیجیتال WB DEP

این نوع مرکب چاپ که مبتنی بر آب است به طور خاص، مزایای بسیاری دارد:

• توانایی دستیابی به سرعت های بالا، حداقل با استانداردهای چاپ دیجیتال.
• مقیاس بندی فرمت چاپ.
• می توانید هدهای چاپ را متناسب با عرض وب اضافه کنید.

به عنوان مثال، HP PageWide، یکی از سریع ترین دستگاه های جوهرافشان صنعتی موجود در بازار، از فناوری مشابه دستگاه های جوهر افشان رومیزی و اداری استفاده می کند. استفاده از جوهرهای مبتنی بر آب مزایای خاصی نیز دارد که مهمترین آنها قابلیت ایجاد محلول مناسب برای بسته بندی اولیه است. رنگ های محلول در آب را می توان کاملاً بی ضرر و با دقت لازم ساخت. این برای بسته بندی مواد غذایی بسیار مهم است.

شاید بتوان گفت معایب خاصی برای جوهرهای مبتنی بر آب وجود دارد که مهمترین آنها این است که استفاده از آنها بر روی فیلم های پلیمری دشوار است: شما به یک ماده چاپی جاذب نیاز دارید. اما نه خیلی جاذب، در غیر این صورت رنگ پخش می شود و از بین می رود.

رنگ های قابل درمان UV

جوهرهای افست UV صنعت چاپ را با خشک کردن فوری در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) متحول کردند. این رنگ ها از مونومرها، الیگومرها، رنگدانه ها و آغازگرهای نوری تشکیل شده اند که در مواجهه با اشعه ماوراء بنفش تحت یک واکنش فتوشیمیایی قرار می گیرند. ویژگی های اصلی جوهرهای قابل درمان با اشعه ماوراء بنفش عبارتند از:

• خشک شدن سریع
• مقاومت در برابر سایش بالا
• برنامه جهانی
• کاهش اثرات زیست محیطی